روند، تهيه نقشه هاي ساختماني چند فاز را شامل مي شود.
1ـ نقشه هاي فاز اول
در اين نقشه ها ويژگي هاي اصلي پروژه مانند عمل استقرار ساختمان، نحوه ورود به ساختمان، تعداد طبقات، نوع نماهاي خارجي و … نمايش داده مي شود.
اين نقشه ها فاقد مشخصات دقيق مصالح و نكات فني براي اجراي ساختمان هستند.
2ـ نقشه هاي فاز دوم
اين نقشه ها كه به نقشه هاي اجرايي معروف هستند توسط مهندسين هر رشته اعم از مهندس معمار، مهندس سازه، مهندس تأسيسات مكانيكي و مهندس تأسيسات برقي تهيه مي گردد و اين مهندسين با توجه به نقشه هاي فاز اول اقدام به تهيه نقشه هاي اجرايي مي كنند كه در نهايت اين نقشه ها در اختيار مهندس معمار قرار مي گيرد و پس از هماهنگي بين نقشه هاي گروه هاي مختلف با طرح اوليه اين نقشه ها در اختيار نقشه كش ها قرار مي گيرد.
انواع نقشه هاي معماري
طرح ساختمان را مي توان به روش هاي مختلف نمايش داد:
الف ـ نقشه هاي دو بعدي
اين نقشه ها مشخصات دقيق داخل و خارج ساختمان، شكل، اندازه ها و ابعاد هر قسمت از آن را نشان مي دهند.
ب ـ نقشه هاي سه بعدي
از اين تصاوير معمولاً براي ايجاد تصوير روشن از ساختمان و تكميل نقشه هاي دو بعدي استفاده مي شود.
پلان
براي مشخص شدن فضاهاي داخلي و جزئيات بيشتر داخل فضار از يك برش افقي از بنا استفاده مي شود، در اين برش جاي دقيق ديوارها، عملكرد فضاها، تناسبات و ابعاد فضاها، محل قرارگيري درها، پنجره ها، پله ها و … نشان داده مي شود. اين نقشه به پلان معروف است. در ساختمان ها با چند طبقه از هر طبقه يك برش افقي ايجاد و پلان آن طبقه را رسم مي كنيم.
اين پلان ها بسته به بزرگي و يا جزئيات آنها در مقياس هاي مختلف ترسيم مي شوند.
ترسيم پلان : همانطور كه گفته شد، پلان تصوير برش افقي ساختمان است صفحه برش در ارتفاعي از طبقه زده مي شود كه بيشترين جزئيات از ساختمان را به ما نشان مي دهد. اين صفحه محل اتصال ديوارها به پنجره ها،قرارگيري درها ، كمدها، پله ها و عناصري مانند مبلمان، لوازم خانه، كف سازي، اختلاف سطوح و … را نشان مي دهد.
براي خوانايي، قسمت هايي از صفحه كه برش خورده با ضخامت بيشتري نسبت به قسمت هايي كه برش نخورده نشان داده مي شود. در نقشه پلان براي خوانايي و يكسان سازي نقشه ها از علائم و استانداردهاي نقشه كشي استفاده مي شود. در اين علائم ديوارها به صورت دو خط موازي با فواصل مختلف ( ديوارهاي خارجي و داخلي) كشيده مي شوند. ديوارها اصلي ترين قسمت در نقشه هاي پلان مي باشند.
درها عناصر ساختماني بازشويي هستند كه فضاها و بخش هاي مختلف ساختمان را از هم تفكيك مي كنند.
جهت اندازه گذاری درها: اندازه عرض و ارتفاع آن به صورت عدد کسری نوشته میشود. که در آن صورت کسر همان اندازه عرض در بوده و مخرج آن همان اندازه ارتفاع در میباشد. از ديگر عناصري كه بايد در پلان دقيقاً مشخص شود پنجره ها و محل قرارگيري آنها هستند.
پنجره ها به صورت لولايي و كشويي بوده كه به صورت هاي مختلف در نقشه نشان داد ميشوند. دست انداز پنجره ( O.K.B ):
اندازه کف تمام شده اتاق ( روی موزاییک فرش ) تا کف پنجره را دست انراز پنجره O.K.B می گویند.
اندازه دست انداز پنجره ها در فضاهای مختلف متفاوت است.
اتاق خواب 70-80 سانتیمتر
اتاق پذیرایی 70-80 سانتیمتر
آشپزخانه 80-120 سانتیمتر
توالت و حمام 180-200 سانتیمتر
آستانه در: چنانچه خطی در قسمت ورودی در ترسیم شود، مفهوم آن آستانه در است. برای جلوگیری از ورود آب حاصله از شستشو و تبادل هوا اجرا میشود. نظیر درب ورودی و درب های سرویس بهداشتی.
آشنایی با علائم مورد استفاده در پلان:
علامت شمال در پلان: وضعیت و موقعیت ساختمان نسبت به شمال، با علامت شمال نشان داده میشود. علامت شمال شکل استانداردی ندارد، بسته به سلیقه افرادمیتوان علامتهای مختلفی بوجود آورد.بایستی دقت داشت که اندازه آن متناسب با نقشه بوده و جهت آن واضح نشان داده شود. علامت شمال را معمولا در سمت راست و درقسمت بالای پلان نمایش می دهند.
علامت اختلاف سطح در پلان :
1- اختلاف سطح در یک طبقه
2- اختلاف سطح در طبقات
برای نشان دادن اختلاف سطح در نقشه نقطه ای را به عنوان نقطه مبنا انتخاب کرده (کف طبقه همکف یا کف حیاط) و با علامت 0.00 + مشخص میشود.در صورتی که بخواهیم ارتفاع بالاتر از 0.00+ را نشان دهیم اعداد را با علامت + و هرگاه خواستیم اعداد پایین تر ار 0.00+ را نشاندهیم اعداد را با علانت – نشان میدهیم.
اندازه گزاری پلان:
سیستم اندازه گزاری صحیح یک پلان به قرار زیر است:
الف) ردیف اول اندازه گزاری: در این ردیف درها فپنجره ها ،اندازه جرزها (پیش آمدگی دیوار) و فواصل بین آنها اندازه گزاری میشود.
ب) ردیف دوم اندازه گزاری: در این ردیف ضخامت دیوارها و فواصل بین آنها اندازه گزاری میشود.
ج) ردیف سوم اندازه گزاری: در این ردیف اندازه پشت تا پشت دیوار که همان طول کل ساختمان می باشد، اندازه گزاری می شود.
درب گستر طراح و سازنده درب ساختمان ، مصنوعات و سازه های فلزی
